Hoe leer je het beste?

Opleidingsniveau

Iedereen kan Nederlands leren. Het maakt niet uit hoeveel onderwijs je in het verleden heeft gevolgd, want voor alle opleidingsniveaus zijn er lesmethodes en cursussen. We maken onderscheid tussen vier opleidingsniveaus:

• Anders- of niet-gealfabetiseerd: iemand die niet of onvoldoende kan lezen, spellen en schrijven in het Latijnse schrift.
• Laagopgeleid: iemand die alleen de basisschool, vmbo (het laagste niveau van de middelbare school) of mbo 1 (het laagste niveau van vervolgonderwijs na de middelbare school) heeft doorlopen.
• Middenopgeleid: iemand die de middelbare school heeft afgerond op havo- of vwo-niveau (de 2 hoogste niveaus) of mbo 2, 3 of 4 (middelbaar beroepsonderwijs) heeft gedaan.
• Hoogopgeleid: iemand die na de middelbare school een hbo-opleiding, een universitaire opleiding heeft gedaan en/of een PhD.

Deze indeling is gebaseerd op het Nederlandse onderwijssysteem, dus misschien is het lastig om in te schatten in welke categorie je valt. Als je niet zeker weet welk opleidingsniveau jij hebt, bespreek het dan bijvoorbeeld met Nederlandse kennissen of vraag het na bij een taalschool.

Jouw opleidingsniveau bepaalt welke lesmethode je moet gebruiken, of, als je een cursus gaat doen, voor welke cursus jij je inschrijft. Het is dus goed om te weten tot welke categorie je behoort voordat je verdergaat.

Taalniveau: van A1 tot C2

In Europa worden zes globale taalniveaus onderscheiden, die de basis vormen voor lesmaterialen, cursussen en examens, en die gaan over lezen, luisteren, gesprekken voeren, spreken en schrijven. A1 is het laagste niveau en C2 is het niveau van de ‘near native speaker’ met een academisch denkniveau. Een uitgebreide beschrijving van deze niveaus vind je op de website van het Europees Referentiekader Talen.

Je kunt een globale inschatting krijgen van jouw eigen taalniveau door bijvoorbeeld de Woordenschattoets van Boom NT2 te doen. Veel taalscholen bieden ook een taalniveautest aan.

Niet-gealfabetiseerd of anders-gealfabetiseerd?

Mensen die niet-gealfabetiseerd zijn of opgeleid zijn in een ander schrift dan we in Nederland gebruiken, moeten eerst leren lezen en schrijven volgens het Nederlandse alfabet. Help je iemand die moet alfabetiseren? In de webshop van Boom NT2 vind je verschillende lesmethodes om te alfabetiseren. Daarnaast worden overal in Nederland alfabetiseringscursussen aangeboden. Kijk op de website van Blik op Werk om een alfabetiseringscursus te vinden. 

Leervoorkeuren

Zat je als tiener op de middelbare school ook vaak gapend in de klas, zonder precies te begrijpen waar de docent eigenlijk over praatte, en raakte je gefrustreerd over de suffe feiten die je uit je hoofd moest leren? Je was niet de enige.

Op school kon je jammer genoeg niet kiezen hoe je jouw dag indeelde, wanneer je studeerde en op welke manier. Gelukkig is dat nu anders! Jij mag namelijk helemaal zelf bepalen hoe je een nieuwe taal gaat leren. Het gaat er daarbij vooral om dat je goed nadenkt over jouw voorkeuren. Dit geeft richting aan de lesmethodes die je in de volgende fase gaat kiezen. Dus neem eens een paar minuten om na te denken over de volgende onderwerpen.

Individueel studeren of in een groep?

Houd je ervan om jouw eigen tempo te bepalen, niet op vaste tijden te hoeven studeren en vind je het prettig om je helemaal te focussen op jouw eigen lessen? Heb je bovendien genoeg zelfdiscipline om zonder druk van buitenaf aan het werk te gaan? Dan past individueel studeren waarschijnlijk goed bij jou.

Vind je het echter veel prettiger om een beetje sociale controle te hebben, te kunnen overleggen met anderen, en hecht je waarde aan een duidelijke structuur? Dan zijn groepslessen meer geschikt. 

Ochtendmens of avondmens?

Niet iedereen is op hetzelfde moment op zijn scherpst en actiefst. Veel mensen zien zichzelf ofwel als een ochtendmens, ofwel als een avondmens. Wanneer werk jij het beste? Kies op basis van jouw voorkeur een vast moment om aan je Nederlands te werken, of, als je groepslessen gaat volgen, kies een cursus op een moment dat jij het meest productief bent. 

Gestructureerd of vrij leren?

Welke gevoelens roepen de volgende woorden bij je op?

• Agenda
• Planning
• Deadline
• Voorspelbaarheid
• Orde

Krijg je er een rustig en prettig gevoel bij? Of juist het tegenovergestelde? Als je positieve associaties hebt bij deze vijf woorden, houd je waarschijnlijk van een beetje structuur in je leven. Als je begint met het leren van een nieuwe taal zoals Nederlands, kies dan voor methodes die deze structuur bieden, zoals een studieboek dat je van begin tot eind kunt doorwerken, of een cursus met een heldere opbouw.

Heb je juist negatieve gevoelens bij de woorden in het rijtje hierboven? Dan heb jij waarschijnlijk meer behoefte aan wat vrijheid in het leren. Een app waarmee je op het moment dat jij dat wilt woordjes kunt leren, kan dan een uitkomst zijn, of een taalcoach waarmee je Nederlands kunt praten, maar ook leuke activiteiten kunt ondernemen. 

Mogelijkheden om te oefenen

Wat is het belangrijkste woord om te onthouden wanneer je begint met Nederlands leren? Juist, ‘oefenen’. Oefening is de enige weg tot het beheersen van een nieuwe taal, en het goede nieuws is dat je er niet zoveel voor nodig heeft. Met wat creativiteit en een open blik kom je een heel eind. Jouw eigen omgeving zit namelijk boordevol mogelijkheden om te oefenen:

• Werk: heb je een baan en werk je met Nederlandse collega’s? Vraag ze dan om alleen nog maar Nederlands tegen jou te spreken, en geen Engels of een andere taal. Jouw luistervaardigheid zal razendsnel beter worden.
• Huisgenoten: is jouw partner Nederlands of woon je met Nederlandse huisgenoten? Hoe moeilijk het ook is, spreek af dat jullie samen Nederlands praten. Als dit echt niet werkt, probeer dan eens om een half uur per dag in het Nederlands te praten.
• Lokale kranten en reclamefolders: de meeste mensen krijgen gratis buurtkranten en reclamefolders. Hier staan een heleboel nuttige dingen voor jou in als je Nederlands aan het leren bent. Verbeter jouw leesvaardigheid door elke keer dat je een krantje of folder in de brievenbus krijgt, vijf nieuwe woorden op te schrijven en die uit je hoofd te leren.
• Standaardtaal van telefoon en computer wijzigen: waarschijnlijk staan jouw telefoon en computer nu ingesteld op jouw moedertaal. Je leert zonder veel inspanning een heleboel nieuwe woorden door de standaardtaal van jouw apparaten te veranderen naar het Nederlands.

Maak je geen zorgen als je het lastig vindt om manieren te verzinnen om te oefenen. Op de pagina ‘Tips en trucs om sneller Nederlands te leren’ staan nog veel meer strategieën! 

Budget

In een ideale wereld zou iedereen die een nieuwe taal gaat leren daar alle tijd voor nemen, intensieve cursussen volgen en een privédocent inhuren die ons de fijne nuances van de taal in kwestie bijbrengt. Helaas is de realiteit voor de meesten van ons anders. Onze financiële situatie bepaalt mede wat we wel en niet kunnen doen.

Zoals bij ieder project is het dus verstandig te kijken naar je budget. Wat kan en wil je in totaal uitgeven? Schrijf dit voor jezelf op om straks makkelijker keuzes te maken. In het dossier Inburgeren vind je meer informatie over wanneer je geld kunt lenen voor een taalcursus.